پاورپوینت بررسی فرآیند طراحی فضای شهری 
 
- فرآیند طراحی فضای شهری : 
1-14- فرآیند و ضرورت استفاده از آن 
نگرش حاکم راجع به فرآیند طراحی را می توان به دو گونه دسته بندی کرد 
الف – طرح از قابلیت های شخص طراح در خلق و بیان حسی و ارائه ی احساسات درونی سر چشمه می گیرد . 
ب- بسیاری هم معتقدند طرح بایستی زایئده ی فرآیند های سیستماتیک متنوع و یک رویکرد عقلانی برای طراحی باشد 
14-2 – روش فرآیند ی : روشی فرآیندی عمدتا فعالیتی است نافع در کار های کوچک تا بزرگ ساده تا پیچیده به همین دلیل کار به صورت گروهی انجام گرفته و از (( عقل و سلیقه ی )) جمعی استفاده می گردد .
14-3- فرآیند طراحی شهری : 
14-3-1- مرحله ی اول : انتخاب گروهی طراحی متخصصین ذیل در کار گروهی به تعیین تکلیف برای فضای شهری نائل می شوند 
1-طراحی شهری 2- برنامه ریزی شهری 3- روانشناس محیط یا رفتار 4- جامعه شناس شهری 5- اقتصاد دان شهری 6- حقوق دان شهری 
تخصص های زیر بسته به موضوع به گروه فوق اضافه می شود مهندسین ترافیک مهندسین تاسیسات شهری ، مهندسی هیدرولوژی ، مهندس فضای سبز ، مهندس سیویل 
14-3-2 مرحله ی دوم: تبیین اهداف 
لازم به ذکر است اطلاعات ارائه شده توسط مردم و مسئولین و... بایستی در فرآیند تبیین اهداف با دو گروه از اهداف طرح های بالا دست و اهدافی که ما آن ها را توقعات عام ، موضوعی و موردی نامیده ایم تلفیق گردد . 
تایید اهداف توسط کار فرما علاوه بر این که طرح و برنامه را مشخص می نماید به کار فرما خبر می دهد که طرح و برنامه به دنبال چیست 
14-3-3- گرد اوردی و تنظیم اطلاعات : 
اولین بخش از این مرحله تهیه نمودار مطالعاتی و تعییت موضوعات لاز م برای ارزیابی است . در این ساختار معمولا می بایستی شاخه هایی را که در شناخت موضوع مورد توجه قرار می گیرد شناسایی شود و سوالاتی از هر گروه طرح و دسته بندی شود .
برای دسته بندی سوالات از جدولSWOT استفاده می شود 
14-3-4 مرحله ی چهارم : تحلیل و آنالیز اطلاعات : 
در این رحله اطلاعات باید تحلیل شود که در این راستا معیار ها و ملاک هایی نیاز داریم که در رساتای اهداف طرح تعیین می شود یکی ازروش های تحلیل فضای شهری تنظیم جدول سوات است . 
که باید توجه داشت اساس این جدول به ستون های عمودی استوار است 
14-3-5- مرحله ی پنجم : سیاست گذاری و ارائه ی استراتژی طرح : 
در این مرحله که دیگر مسئله و اهداف مرتبت با فضای شهری به خوبی شناسایی شده اند براساس سیاست ها  و طرح های بالا دست ، اهداف کلان و خرد ارائه می گردد .
14-3-6 مرحله ی ششم : ارائه ی گزینه ها ( آلترناتیوها ) 
آلترناتیوها در محتوی با هم یکی هستند . روش ها و شکل رسیدن به اهداف و هریک از آن ها متفاوت است 
14-3-7- مرحله ی هفتم ارائه ی طرح بهینه : پس از ارزیابی و ارزش یابی گزینه ها و تعیین گزینه های برتر نهایتا یک گزینه و یا ترکیب و یا تلفیق گزینه های برتر با کمی تغییرات به عنوان طرح نهایی اجرا  خواهد شد . ضوابط باید دقیق و ملموس واضح و به دور از ابهام وبه حدی قابل اجرا باشند . 
14-3-8- مرحله ی هشتم تصویر طرح : تصویر طرح از سوی مراجع ذیصلاح تا طرح ارتباط قانونی برای اجرا را کسب نمیاد 
14-3-9- مرحله ی نهم اجرای طرح : از آن جایی که مرحله ی نهایی فضای شهری ایستا نیست و شرایط آن در طول زمان تغییر می کند ونیز اجرای ان منوط به زمان می باشد تدوین زمان کنترل ضروری است 
14-4- تحقق پذیری طرح : تمامی این فرآیند ها در شرایطی معتبر و کارا است که از ابتدا تا انتها در تمامی مراحل تحقق پذیری اش مد نظر باشد. 
 
 
فصل دوازدهم : 
عناصر و کیفیت های منظر شهری : 
فضای شهری پدیده است که خود را به صورت عینتی قابل ادراک به استفاده کنندگانش می نماید 
 کیفیت های عناصر و چگونگی رابطه ی بین عناصر در یک فضا عبارت اند از : 
الف : کیفیت فضایی 
ب- کیفیت های ناشی از میزان ناسازگاری میان مولفه ها 
ج- کیفیت سکانس ها 
12-1 کیفیت هایفضایی : چگونگی عناصر و رابطه ی موجود میان عناصر ادراک شده کیفیت هایی را ساطع می کنند . باعث احساس هایی در فرد می شود  مانند هویت . این احساس ها معلول کیفیت هایی می باشند که به آنها کیفیت های فضایی گویند 
 12-1-1- کیفیت های عنصر : شدت 
میزان قدرت موجود در اطلاعات 
تنش : کیفیتی است که بر اثر انحراف معیار رخ می دهد . 
نقش انگیزی : خاصیت یک پدید ه برای ایجاد تصویری به یاد ماندنی 
12-1-2 کیفیت های بین عناصر : 
تعادل : زمانی احساس می شود که نیروهای مقابل یکدیگر را احساس کنند 
تقارن : ترتیب مساوی دو یا چند عناصر حول یک خط به عنوان محور 
تناسب: رابطه ی نسبی و قیاسی بین ابعاد مختلف یک عنصر 
تفوق : تسلط عنصری از فضا در سایر عناصر توسط موقعیت ابعاد شدت 
وضوح : قابلیت پیش بینی نوعی نظم در فضا که به اسانی قابل فهم باشد 
تراکم : دوری یا نزدیکی واحد ها (ترکیب فرم ها )
12-1-3 کیفیت رابطه ی عنصری خاص با دیگر عناصر (نقش و زمینه ) 
تضاد : به این معنی که ان چه ساخته می شود به عمد خود را از محیط جدا کرده و به عنوان چیزی دیگر خود را نشان می دهد 
تقابل : نوع خاصی از تضاد با این تفاوت که در تضاد بین نقش و مزینه تفاوت وجود دارد  در تقابل علاوه بر تفاوت نقش بین مقابله با زمینه می پردازد . 
تجانس : به معنای هم جنس بودن نقش و زمینه است تجانس باعث نظم در فضا می گردد. 
مزیت : کیفیت نقاطی در فضای شهری که دارای عملکرد و ظاهری خاص بوده و باعث تغییر رفتار از سوی شهروندان می شود. 
انسداد : برخی عناصر با حضور خود در کف یا بدنه ی فضا حرکت یا دید را تحت تاثیر قرار داده و باعث اخلال در ادراک می شود 
تاکید : کیفیتی که بر اثر شاخص شدن عنصر فضایی به خاطر ویژگی ظاهری آن در منظر شهری به وجود می آید. 
محصوریت : محدود شدن یک فضا به وسیله ی دیوارش به گونه ای که انسان احساس کند داخل ظرفی قرار گرفته است .
تنگی : باریک شدن ناگهانی یک مسیر که باعث تغییر سرعت حرکت عابری شده 
گشادی : گشاد شدن یک مسیر که باعث فراق بال بیشتر و پراکنده شدن فعالیت ها می گردد 
توالی : کیفیتی از منظر یا عناصر که به فرد احساس تحرک و پویایی را القا میدهد . 
12-3- کیفیت سکانس ها : 
مسیر حرکت را می توان به صورت یک ریسمان حسی تصور کرد که مجموعه ی فضاهای داخلی و خارجی و یا سلسله ای از فضاهای شهری را به یکدیگر مرتبط سازد .
تباین : به معنی تفاوت و فرق و جدایی میان دوچیز است . 
تکرار : به معنای مجموعه ای بی انقطاع از واحد های  متصل به هم است 
یک مرتبگی : به معنای مواجه شدن با عناصر جدید و ناگهانی 
ضرب اهنگ : تکرار هر عنصری از فرمال ( شکل و رنگ ) طبق نظمی معین 
سلسله مراتب : هرگاه چند سکانس به صورت متوالی قرار گیرند نظمی که در روابط آن ها به وجود می آید را سلسله مراتب گویند . 
 
فصل هفتم :
انسان، حرکت، زمان، فضا ، فرهنگ 
فضای شهری ایستا و غیر متحرک اند و این افراد هستند که برای درک فضا باید در ان ها حرکت کنند و حرکت نیاز به زمان دارد. 
7-1 حرکت : حرکت نسبی است و زمانی قابل درک است که نه خیلی سریع باشد و نه خیلی آرام 
احساس در مورد حرکت در مورد تمام جهات یکسان نیست برای مثال ادراک یک خودرو از چپ به راست برای بیننده راحت تر است تا در جهت عکس 
نوع حرکت بر ادراک ما تاثیر می گذارد . 
لازمه ی حرکت نیز وجود فضا است .
7-2- زمان : هر حرکتی احیتاج به زمان دارد و بدون زمان انسان قادر به درک حرکت نیست . 
می توان گفت حرکت و بخصوص زمان فضای شهری را تبدیل به ماهیتی پویا کرده است . 
7-3- حرکتی پیاپی در فضا: افراد هر روزه در فضای شهری حرکت می کنند 
حرکت در فضای شهری باعث ادراک صحنه های متوالی می گردد که هریک تجربه ای را برای فرد ایجاد می نماید . 
تجربیات متوالی در یک فضا بستگی دارد به سرعت ادراک ، ظرفیت ادرا ک ، قاون مندی های دید 
کیفیت فضاهای متوالی بستگی دارد به : محصوریت ، یک مرتبگی ، تنگ و گشاد شدن فضا ، سرپوشیده و مسقف بودن ، ایجاد سایه روشن ، تاکید کالبدی ، موانع بصری ، عوامل وحدت
7-4 – فضا در طول زمان : یک فضا جدا از این که در کوتاه مدت به صورتی قابل ادراک است می بایتسی در طول زمان تغییراتی انجام یافته قابل شناسایی باشد( دارای هویت باشد )
اما زمانی که فضا خصوصیات یا وِیژگی های کالبدی معنایی یا کاربردی خود را از دست دهند وامکان انطباق تصویر های ذهنی با فضا باز نباشد از  " بحران هویت " سخن می رود . ارتباط متداول با فضا مسئله ای به نام" توقع فضایی" را به وجود می آورد.
7-5- فرهنگ : فرهنگ به مفهوم عام روش زیستن و اندیشیدن است و حاصل دانسته ها و اعتقداد یک قوم است . 
7-5  رابطه ی فرهنگ و طراحی 
" معماری وسیله ای واقعی سنجش یک ملت بوده و هست"
هر بنا به عنوان جزئی از فرهنگ معماری این وظیفه را دارد که یک اندیشه ی ذهنی از طریق فرم خود عینیت بخشد و بنابراین نمودی است برای سنجش فرهنگ 
 
 
 
 
فصل 15  : تغییر اهداف کلان : 
اهداف کلان به عنوان اولین گام در فرایند طراحی شهری منبعث از خواستگاه هایی هستند که تمام گروه هایی درگیر در طرح را به طرق مختلف در بر گرفته و منحصر به اندیشه های طرح نمی باشند .
خواستگاه ها به شرح زیر است : 
الف – ذهنیت عامل در مطرح شدن مسئله ی
ب- توقعات عام موضوعی و موردی از فضای شهری 
ج- توقعات موضوعی شهروندان 
د- طرح های بالا دست 
ه- برنامه های ارگان ها 
فصل 17 :بزرگتری مشکل که کلیه ی طرح ها را تهدید می کند عدم تحقق پذیری آن ها است.که مهم ترین دلایل این اتلاف انرژی به قرار زیر است  : 
الف – عدم امکانات مالی و اداری سازمان ها 
ب- عدم هماهنگی میان سازمان ها 
ج- مغایرت با طرح های موازی و بالا دست 
د- عدم وجود محل قانونی / اجرایی برای تحقق پذیری
ه- عدم وجود سیاست های مدیریتی کلان
به همین خاطر یک ستاد هماهنگی در سطح شهر پیش بینی می گردد. 
 
فصل هشتم : شهر مجموعه ای است فرهنگی کالبدی که بر اساس نیاز ها فعالیت ها رفتار های ساکنین آن شکل می گیرد .انسان ها بسته بر نیاز های فردی یا گروهی خود فعالیت کرده و الگو های رفتاری خاص خود را عرضه می کنند و باتبع خصوصیات فضایی آن ها وابستگی شدیدی به نحوه ی فعالیت ها و الگوهای رفتاری استفاده کننده ی آن ها بستگی دارد. و این موضوع به این معنای یک طرفه است همان طور که فضاها از یک سو آیینه ی تمام نمای فعالیت ها و الگوهای رفتاری یک جامعه می باشند از سوی دیگر فضاهابر فعالیت ها و رفتار های ساکنین تاثیر می گذارد . 
میزان سازگاری فضا یا کالبد با فعالیت ها و رفتار های جاری در آن معیار مهمی برای سنجش میزان سلامت ، توانایی و هماهنگی حامعه می باشد که دلیلی است برای ادعای دارا بودن غنای فرهنگی و بیش ترین علتی که به معماری و فضای شهری تاثیر می گذارد فرهنگ یک جامعه است . 
 
 
 
 
تقسیم بندی فضاها :
-فضاهای عمومی  وخصوصی : 
هر فعالیت و رفتار ، حریم وقلمروی خاص خود را دارا است وهر فضا نیز دارای حریم وحرمت خاص خود می باشد. که می توان فضاهای موجود در شهر را به لحاظ استفاده به سه دسته تقسیم کرد .
 
فضای خصوصی – فضای نیمه خصوصی / نیمه عمومی – فضای عمومی 
فضای خصوصی : آن بخش که به صورت خصوصی توسط اشخاصی تحت تصرف یا تملک قرار دارد و مورد استفاده قرار می گیرد . مثل خانه ی مسکونی حیاط ها ، باغ های خصوصی 
فضای نیمه خصوصی / نیمه عمومی : به علت محدودیت در هدف و کاربری آن که توسط گروهی خاص از افراد مورد استفاده قرار می گیرد مثل مجتمع های مسکونی و محوطه های آنان ورزشگاه ها و نمایشگاه ها 
فضای عمومی : آن دسته که عموم شهروندان بدون نیاز به کنترل و ... حق ورود و حضور در آن را دارند  مثل پارک میادین و بازار ها . 
از این رو ارتقاء کیفی این فضاها بیش تر از سایر موارد ایجاد جامعه ی شهری سالم و شکوفا می کند .
و شهروندان در این فضا آزادی مطلق نداشته و تحت تاثیر هنجار ها  وقوانین جامعه می باشند. 
-فضاهای باز و بسته : فعالیت هایی که در جامعه صورت می گیرند  بسیار متنوع اند و به همین میزان بسترآن ها نیز از تنوع زیادی بر خوردار است . که یا در فضای باز صورت می گیرند یا در محدوده ی سرپوشیده یا فضای بسته . 
 
فضا نیز به اندازه ی توده های ساختمانی نیروی سازمان دهنده سهمی در شهر دارند و نباید آن ها را فقط محدوده ای به جا مانده از ساخت و ساز بناها دانست . زیرا بخش مهمی از اعمال و فعالیت های انسانی در این فضاها اتفاق می افتد . 
در میان انواع فضاهای باز و بسته ی عمومی : فضای هعمومی باز دارای اهمیت ویژه ای است در حالی که فضای بسته ی عمومی دارای انضباط یا محدویت های خاص به لحاظ زمانی و اندازه و ... برای پذیرش شهروندان است . فضای پرشهری باید به مدد طراحی با هم به گونه ای ترکیب شوند که فضای خالی را به عنوان یک شبکه ی سه بعدی از فضاهای مرتبط به هم به وجود آورد. 
فضاهای گم شده : فضاهای غیر قابل استفاده رها شده وفراموش شده در شهر را فضای گم شده می گویند مانند حاشیه بزرگ راه ها محوطه های بی شکل و بی کران بین برج های وبلوک های مسکونی که جزو فضاهای عمومی است به حساب آورده نمی شوند . 
 
-فضای شهری : بخشی از فضاهای باز عمومی شهر ها هستند که تبلور ماهیت زندگی جمعی می باشند یعنی جایی که شهروندان در آن حضور دارند . 
فضایی که به همه ی مردم اجازه می دهد به آن دسترسی داشته باشند و در آن فعالیت کنند .در این فضا فرصت آن وجود دارد که برخی از مرز های اجتماعی شکسته شود و برخورد های از پیش تدوین نیافته به وقوع بپیوندد و افراد در یک محیط اجتماعی اختلاط یابد بنابر این شرط اساسی برای این که یک فضای عمومی یا فضای شهری تلقی شود این است که درآن تعامل و تقابل اجتماعی صورت گیرد. 
در نتیجه هر نرم فضا و سخت فضا که در آن تعامل اجتماعی وجود ندارد جزء فضای شهری نیست .
کاربرد عمومی فضاهای شهری ایجاد آرامش سرگرمی و محلی براش گردش فراهم اوردن ارتبطا و زمینه ی معاشرت و امکان تردد می باشد و وجود این فضاها برای پیش گیری از درماندگی افسردگی ف گوشه گیری و خشونت بسیار موثر است .
 
-    انواع فضاهای شهری : با توجه به تمامی تعاریف سه شاخه ی اصلی برای تشخیص فضای شهری در عرصه ی عمومی شهر است . 
1-    عمومی بودن فضا ،2- باز بودن ، 3- تعاملات اجتماعی در فضا 
آن چه به عنوان فضای شهری در عرصه ی عمومی شهرهای ما باقی می ماند به پنج دسته ی کلی تقسیم می شود 
1: ورودی : ورودی هرفضا اولین مکانی است که با حضور در آن خصوصیات کلی فضا ، اداب ورود حد خصوصی و عمومی و ... کشف می شود .
2-    میدان ها و فلکه : میادین از اثر گذار ترین فضاهای شهری در ذهنیت شهروندان هستند و نقاط شاخص شهر هستند.
3-    مسیر ها : مسیر ها در ذهن شهروندان نه تنها خطوطی هستند که ارتباط را و اتصال نقاط مختلف شهر را میسر می سازند بلکه فضایی را تصویر می کنند که به صورت بیش ترین حیات جمعی خود را نشان می دهد و بیش ترین سهم را از فضاهای شهری دارند  که این مسیر ها به صورت انواع خیابان ، عبوری ، محلی بلوار ها ، کوچه و بن بست و پیاده راه ها در سطح شهر عینیت دارند . 
4-    لبه آب : آب نقش بارزی در جذب مردم و مسافرین ایفا می کند که به صورت رودی است و از میان شهر می گذرد و یا دریا 
5-    پله : این پدیده در شهر ها یی است که بستر نا هموار و دارای پستی و بلندی است 
-اجزای کالبدی تشکیل دهنده ی فضاهای شهری : عناصر و اجزای تشکیل دهنده ی شهری عبارت اند از : 
1- کف  ، 2- بدونه ،3-سقف ، 4- عناصر مستقردر فضا 
1-    کف : کار برد هایی نظیر سطح زمین دارد .سطح کف عنصر محدود کننده ی زیرین فضا و معمولا افقی است و می تواند یک دست یا پله پله باشد. ارتباط که بین کف فضاهای مختلف یک مجموعه وجود دارد تاثیر بسزایی بر شخصیت کل مجموعه ی فضا ها دارد . معمولا کف در یک تراز ساخته می شود .در فضا های شهری اختلاف سطح زیاد در کف باعث عدم توانایی و کارکرد قویی فضای شهری میشود . چون شهروندان در طی حرکت در فضاهای شهری مسیرهای سهل الوصول را ترجیح می دهند . کف به تنهای نیز می تواند تعریف کننده ی یک فضا باشد. فرم رنگ ، شکل  ، بافت ، سطح کف تغییر بافت و یا تغییر جزء کف تعیین کننده ی شدت تعریف حدود یک فضا توسط آن سطح و شدت یک زمینه ی بعدی در مقابل سایر عناصر در فضا برای این که بتوانند دیده شود . پوشش کف علاوه بر ویژگی های فوق می تواند نرم (ماسه ، مصالح طبیعی و چمن ) و یا سخت (سنگ ، موزایئک ، آسفالت ) باشد که هر کدام در نحوه ی ارتباط فضا و رفتار انان موثر است .
2-    بدنه: بدنه ها عناصر عمودی محدود کننده ی فضا هستند . نحوه ی ترکیب سطوح عمودی بدنه ها همراه با باز شود سایر عوامل موجود در آن ، میزان          بودن بدنه های تهدید کننده ها معین خواهد کرد.عوامل موثر در شکل و فرم بدنه ها و نهایتا شخصیت                از آنان عبارت اند از ابعاد بدنه ، موقعیت بدنه ، بافت سطوح ، رنگ ، باز شو ها ، گشایش ها و خلل و فرج ها داخل آن 
3-    سقف : دومین عنصر افقی محدود کننده ی فضاها است. فرم پوشش سقف می تواند تاثیری کاملاتعیین کننده در شخصیت کلی فضا داشته باشد 
4-    عناصر مستقر در فضا: به دو دسته تقسیم می شوند 
الف – اثاثیه ی شهری  ب- پوشش گیاهی 
 الف – اثاثیه ی شهری : کلیه ی عناصری که در  فضای شهری در جهت افزایش میزان ایمینی و سطح آسایش و یا برای زیبایی محیط نصب یا  ساخته می شوند که میتوانند به صورت متحرک یا نیمه متحرک کاربردی یا تزئینی  دائمی یا فصلی باشد . 
 
-عناصر کالبدی شکل دهنده ی به اجزای فضای شهری : 
1-عناصر شکل دهنده به کف : 
2- عناصر شکل دهنده به بدنه :
3-عناصر شکل دهنده و اجزای مستقر در فضای شهری 
5-    عنصار گیاهی : 
فصل سیزدهم : 
معیار های کفی سنجش فضا : 
به طور سنتی طراحی بر  اساس کیفیت زیبا شناختی قضاوت می شود ولی امروزه سه نوع معیار در طراحی وجود دارد : قابل اندازه گیری ، غیر ابل اندازه گیری ، عام
با توجه به انواع برای سنجش کیفی فضا توسعه و بسط یافته اند که به شرح زیر است  
1-    میزان پاسخ گویی به حضور گروه های اجتماعی ویژه : میان تمامی گروه سنی باید حق شرکت در زندگی اجتماعی به صورت ایمن و راحت را داشته باشد و کودکان و سالمندان و معلولان را مد نظر داشت و توازن بر قرار کرد وایمنی و سهولت را مد نظر قرار داد 
2-    میزان استفاده مرتب و دائمی شهروندان : فضاهای شهری به بهترین وجه می توانند مراکز زندگی جمعی را ایفا کنند و توفیق ملاقات دست می دهد و مورد استفاده قرار می گیرد که متاسفانه در ساعاتی از روز بسیار شلوغ ولی ساعاتی دیگر متروکه و بلا استفاده افتاده است و کمتر فضایی را می توان یافت که در شبانه روز از سر زندگی تعادلی بر خوردار باشد که دلیل آن ون بندی های مدرنسیتی و تقلید کو کورانه ، بی توجهی مسئولان و برنامه ریزان و طراحان می باشد .
3-    میزان پاسخ گویی به شخصیت افراد (عزت نفس) : 
سه نحوه ی تفکر مختلف می تواند به طراح و طرح وی حاکم باشد طراحی مستبدانه ، طراحی تخصص گرایانه ، طراحی مردمی ، 
الف – طراحی مسبتدانه : به رخ کشیدن قابلیت های هنر مندانه ی طرح ، 
ب- طراحی تخصص گرایانه : کل توجه حواس طراح به فرم و عملکرد فضا می باشد ، طراحی کاملا انتزاعی ، و منحصر به خلق فضا است 
ج- طراح مردمی : طراح فضا را بامردم رفتار ها و فعالیت ها می بیند و دنبال خلق مکان است 
که همان هماهنگی بین عمکلرد و معنا است. 
4-    میزان ایجاد حد تعلق به جامعه  و فضا : هرچه فضا با انسان تعامل بیش تری داشته باشد با ارزو انتظارات وی را بیش تر نمایان می کند
5-    حس مکان و امکان ایجاد این همانی با فضا در فرد یا گروه : 
الف- استقلال وتشخیص فضا از انسان 
ب- آشنا بودن فضا برای شخص 
6-    میزان به کار گیری حواس مختلف انسان :
فضای شهری اگر برای پاسخ گویی به حواس او ساخته نشده باشد نمی تواند فطرت زیبا طلبانه ی انسان را ارضاء نماید .اگر فضای شهری و ساختمان های اطرافش به خاطر رفع نیاز های عملکردی ساخته شود تاثیر لازم را بر استفاده کنندگان ندارد .
7-    میزان بر انگیختن حس کنجکاوی و کاوش در استفاده کننده : 
8-    میزان کارایی فضا : 
فضا بتواند بهترین بستر برای ارضاء نیاز انسان را فراهم کند بنا بر این فضا قبل از هرچیز یک ضعف است برای رفع نیاز و انجام رفتاری خاص 
9-    میزان تسهیل مشارکت : 
10-میزان موفقیت در یاداوری خاطر : 
تغییرات در فضاهای شهری باید حفظ و نگهداری خاطرات فردی و جمعی را نیز تامین کند حفظ خاطرات می تواند حس تعلق خاطر را بیش تر کرده و حس تاثیر گذاری بر فضا توسط انسان تقویت کند .
 
فصل ششم : 
محیط : 
به هر نچه در پیرامون وجود دارد و به صورت بالقوه با فرد در ارتباط قرار می گیرد اطلاق می شود . 
محیط می تواند از عناصر طبیعی مانند کوه و جنگل و مصنوعی مانند میدان و خیابان و ترکیب آن ها مانند پارک تشکیل شود . فضای شهری نیز  به عنوان ساخته ی مصنوع در پاسخ گویی به مسائل شهری شهروندان یک محیط محسوب می گردد. از دیدگاه نظری اطلاعات فضای شهری به مثابه ی حوزه ی رویداد هایی است که حاوی اطلاعات سه بعدی می باشد . 
لایه های ادراکی فضای شهری : 
1-    فرم : آن چه که به صورت اطلاعات واقعی وجود داشته و بالقوه قابل ارسال است شامل اطلاعات کالبدی ، اقتصادی ، اجتماعی و ... 
2-    منظر : آن چه به صورت دسته ای از اطلاعات ارسال شده از واقعیت توسط فرد گزینش شده و به صورت بالفعل ادراک می گردد . 
3-    تصویر ذهنی : اطلاعات پردازش شده از فضا در ذهن 
جزء و کل : هر آنچه در پیرامون ما وجود دارد من جمله محیط فضای یا مکان ، متشکل از اجزاء مختلف است از ارتباط اجزائ یک کل به وجود می آید . 
قدرت بیان این کل به سه عامل بستگی دارد : 
الف – تعدا اجزا ء : یک کل می تواند شامل یک جزء باشد  که در این حالت بخش بندی بین کل و جزء کاری زائد است و نیز کل می تواند ساخته شده از توده ای غیر قابل شمارش از اجزاء باشد . 
نوع تک تک اجزاء اثری مهمی بر بیان یک کلیت دارد . نوع یک جزء را عوامل گوناگونی مشخص می سازد .شکل - اندازه – رنگ – کاربرد – محتوی . 
هرچه اجزا از یکنواختی بیش تری بر خوردار باشد زودتر در جمع به صورت یک کل به چشم خواهد آمد. 
فرم : مهم ترین عامل تعیین کننده برای یک جزء است با تغییر نسبت ها تشابه سوری ضعیف می گردد و سر انجام با تغییر ساختار به کلی از بین می رود  شرط اصلی تشخیص چیزی به نام کل ، دست کم وجود شباهتی میان اجزاء آن است . برای اینکه چیزی به صورت یک کل دیده شود باید بین اجزاء ان حداقل در یکی از زمینه ها ( رنگ ، محتوی ، و... ) باید شباهت وجود داشته باشد . 
سیستم های نظم دهنده : سیستم نظم دهنده که عامل وحدت محسوب می شود ، می تواند در نگاه اول معلوم شود و تمام عوامل دیگر در حاشیه قرار گیرد .
و یا اینکه سیستم چنان پچیده باشد که وحدت موجود به سختی قابل تشخیص باشد روابط بین اجزاء را سیستم نظم دهنده تعیین می سازد . 
می توان سه گونه ی سازمان دهی برای سیستم های نظم دهنده در نظر گرفت . 
یک : سیستم مرکزی  ، دو : سیستم خطی ، سه : سیستم سازمان دهی آزاد . 
رابطه ی میان انواع اجزا ء ئ تعداد آن ها ، هرچه یک جزء نا تمام تر و غیر مستقل ترباشد با سهولت بیش تری در یک کل ، ادغام می شود . جزئی که در حد خود مستقل و کامل باشد به هنگام قرار گرفتن در یک مجموعه نیز تمایل به حفظ تمامیت خود دارد و به همین دلیل ادغام آن در گروه مشکل تر است.
 
رابطه ی میان تعداد اجزا ءو سیستم نظم دهنده : در سیستم نظم دهنده ی پیچیده زیاد بودن تعداد اجزاء ایجاد یک کل را در مقایسه با حالتی که اجزاء از نظر تعدا کمتر باشد آسان تر می کند .  چرا که در حالت دوم اجزاء از نظر عددی قابل شناسایی بوده و به راتی می توان خود را به صورت کمیتی مستقل نشان دهد .
فصل ده : 
عوامل موثر بر شکل گیری تصویر ذهنی یا سیما و نحوه ی شکل گیری آن : 
فرم شهر : 
فرم شهر شامل کلیه ی عناصر محیطی است که انسان به طور بالقوه می تواند در ارتباط با آن قرار گیرد  پس کلیه ی اطلاعات واقعی در کل محیط شهر فرم شهر نامیده می شوند . 
منظر : منظر شهری آن بخش از محیط یا فرم شهر است که بر روی کنش و واکنش شخص و نتایج اعمال وی موثر است . 
منظر شهری : منظر شهری جنبه ی عینی و قابل ادراک محیط می باشد 
تصویر ذهنی یا سیما : اطلاعات پردازش شده در ذهن ( تصویر ذهنی از محیط یا فضای مورد ادراک ) را سیما می گویند . 
فصل یازدهم : کمیت فضا : 
اندازه ، مقدار ، میزان ، یک پدیده یا یک سیستم می باشد که به صورت انبوهی از کیفیت ها و ویژگی ها و عناصر رخ می نماید . کیمت ها همواره قابل اندازه گیری بوده و توسط اعداد بیان می شود .
کیفیت فضا : کیفیت ها در کلیت خود تعیین درونی ، و اساسی پدیده ها می باشند که آن را تبدیل به چیزی می کند که می بایستی باشند بدین ترتیب یک چیز را از همه ی چیز های دیگر متفاوت می سازد . 
مثال : یک خیابان پر درخت از لحاظ کمی تعداد فراوانی درخت و عناصر سبز در خود جای داده است که این ویژگی کمی باعث به وجود آمدن کیفیت سرسبزی درآن شده 
 
کیفیت ها خاصیت ها و ویژگی های اصلی یکی چیز است ، هر کیفیت یک ویژگی است اما نه هر ویژگی بلکه ویژگی های اساسی .مفهوم ویژگی وسیع تر از کیفیت است زیرا هم ویژگی های اساسی و هم ویژگی های غیر اساسی را شامل می شوند مانند تنگی و گشاد بودن یک میدان که  از ویژگی های یک میدان است . ولی سکون و تجمع پذیری آن یک ویژگی اساسی یا کیفیت است که در صورت عدم وجود آن ، میدان از هستی خود ساقط می گردد .برخی از ویژگی ها نقش های اساسی تری بازی میکنند که به آن ها ویژگی های اساسی یا کیفیت های آن پدیده گفته می شود . این کیفیت ها که قابل ادراک می باشند می تواند حاصل از فرم ، عملکرد و یا معنای یک عینیت باشد . که در این جا به ترتیب کیفیت های صوری یا ظاهری کیفیت های عملکردی کیفیت های معنایی نامیده می شود . 
احسا س ها : کیفیت های یک پدیده تاثیر روانی و عاطفی بر ما می گذارد و احساسی را در ما بر می انگیزد . 
زیبایی : 
انبساط خاطری است که از ادراک یک چیز ، فرآیند یا رویداد به انسان می دهد . از آنجا که ایده آل ها و ارزش های افراد با دیگران دارای تفاوت هایی است زیبایی یک معقوله ی مطلق و ثابت نمی باشد .
وحدت : وحدت به معنای وجود رابطه ای خاص هماهنگ و متقابل میان اجزا می باشد .
هویت : مردم به واحد های فضایی هویت دار نیاز دارند تا به آن ها تعلق داشته باشند . 
منظور از هویت خاصیتی است که توسط قیاس یک پدیده با تصویری از گونه های مشابه آن که در ذهن نقش بسته است .
هماهنگی : در بحث هماهنگی باید به سه نکته توجه کرد : اول اینکه اجزا ء دارای تنوع بوده و هر کدام دارای شخصیت خاص خود می باشند دوم اینکه هر جزء دارای نق خاص خودش است ، سوم اینکه اجزاء به طور منسجم در ارتباط متقابل و هدفمند با یکدیگر قرار دارند . 
نظم : برای نظم می توان سه مرحله قائل شد : 
1-    آشفتگی : زمانی که هیچ قائده ا ی برای ارتباط بین اجزای مختلف قابل تشخیص نباشد .
2-    ساختار یافتگی : وجود یک نظم یا قائده یا یک ساختار مشخص و فرم های گوناگون  
3-    شکل یافتگی :وجود شکلی که تمام اجزاء آن چنان جای گرفته اند که قابل تعویض یا جابجایی نیستند . 
4-    فضاهای دارای نظم ساده آزادی بسیار کمی به طراح می دهند . زیرا تحویل دادن چیزی در داخل سیستم به سختی امکان پذیر است این فضاها به یاد مانی شدن بیشتر سوق پیدا می کنند  . در فضاهای دارای نظم پیچیده ، امکان ، ایهام و تغییر بیشتر است و به خاطر تعامل بین انسان و فضا این فضاها خودمانی تر به نظر می رسند . 
ماندگاری : ماندگاری یعنی ماندنی ، آن چه که استعداد و قدرت حیات و زندگی در او وجود دارد و زنده خواهد وماند 
پایداری : پایداری یعنی با ثبات و با دوام یعنی چیزی که ثابت و بر قرار می ماند . 
پایداری پدیده های پایدار ناشی از دوام الگو روش یا نظام این پدیده ها در طی زمان طولانی است 
تغییر پذیری : فضاها و مکان هایی که توانایی عملکرد برای کاربری های متفاوت و متعددی را دارا هستند در مقایسه با مکان هایی که یک عملکرد ساده هستند به مراتب امکانات بیش تری در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهند . چنین محیط هایی دارای ویژگی هایی هستند که این ویژگی را قابلیت تغییر پذیری می نامیم .
 
 
و....