پاورپوینت بررسی ضوابط  طراحي مجتمع  مسكوني 

مجموعه هاي  مسكوني  استيجاري  از چند جهت  از جمله  نحوه  بهره برداري  ، دوره  سكونت ،  متوسط زير بنا و ... داراي ويژگيهاي  خاص بوده كه كه باعث  متمايز  شدن آنها از  مجموعه هاي  مسكوني  غير  استيجاري  مي گردد  .لذا بايد تلاش  شود ضمن  توجه  به كليه  اصول  و قواعد طراحي  به اين ويژگيهاي  خاص نيز  پرداخته  شود . 
در اين مجموعه ها ، چون فضاهاي  داخلي  هر واحد  ، محدود   و حداقل  مي باشدوفضاهاي عمومي  بايد نيازهاي رفتاري  و رواني ساكنين آن را برآورده سازند. بايد توجه  داشته باشيم كه ساكنين  چنين  مجموعه عالي  در زندگي   محوطه هاي عمومي  ، صرف فعاليتها و رفتارهاي  اجتماعي  و فردي  خواهند نمود ،فعاليتهايي كه فضاي محدود واحد مسكوني پاسخگوي آن نمي باشد .بدين معني نقش و جايگاه   اين فضاها در اينگونه  مجموعه  بسيار با اهميت و باارزش مي گردد . اين فضاها بايد بگونه اي باشند كه ضمن ايجاد آرامش  در فرد زمينه ساز رفتارهاي  هنجار ،  و بازدارنده بايد رفتارهاي  ناهنجار  باشد . با اين نگرش كلي  و با مد نظر قرار دادن اصولي  چون  :
-    توجه  به منزلت انسان و تامين محيطي متناسب  با شان  فرد و خانواده
-    هماهنگي  كالبدي  مجموعه با محيط طبيعي و مصنوع 
-    توجه به تنظيم شرايط  مناسب  محيطي  از طريق  پرداختن به عوامل اقليمي و عوامل آلوده  كننده 
-    عدالت  نسبي  در بهره گيري  از مواهب طبيعي در كل مجموعه .
-    نگرش  به معماري  خودي  و پرهيز از مدلها و سبكهاي بيگانه
-    پرهيز از يكنواختي و بي هويتي
و شاخصهايي از اين دست ، تلاش  شده است تا اين ضوابط ايجاد و سطح  كيفي قابل قبولي را در مجتمع  هاي مسكوني  استيجاري  در پي داشته باشد انشاا...
1-    فضاهاي  مورد نياز
1-1 لازم است فضاهاي مختلف مجتمع هاي استيجاري  در محل  به گونه اي  جانمايي گردند ، كه مديريت مجتمع به سهولت صورت  پذيرد  و هزينه هاي  نگهداري  آن به حداقل برسد .
1-2- به منظور امكان اداره مناسب مجتمع هاي مسكوني  لازم است مكاني براي مديريت وخدمات مجموعه درنظرگرفته شود.حداقل فضاي اختصاص يافته براي اين منظور در مجتمع  هاي داراي كمتر از 200 واحد مسكوني 60 متر مربع و بيشتر از آن  100  متر مربع  مي باشد . موقعيت  اين مكان بايد حتي الامكان  در مركز مجتمع  و يانزديك  ورودي  اصلي آن باشد .
1-3- لازم است سالن چند منظوره اي جهت مطالعه  و انجام تكاليف  مدرسه  بچه ها  كلاسهاي جنبي  آموزشي ،  مراسم  و اجتماعات لازم ( جشن ، ميهماني ، عزاداري  و ...) و ساير فعاليت هاي عمومي پيش بيني گردد .  حداقل مساحت اين فضا براي مجتمع هاي كمتر  از 200 واحد مسكوني 12متري مربعي مي باشند. و درصورت افزايش تعدادد  واحدهاي  مسكوني بالا هر واحد اضافه  5/. متر مربع به فضاي فوق افزوده مي شود . موقعيت استقرار اين فضادر مجموعه به گونه اي باشد كه ضمن دسترسي  مناسب براي ساكنين ، مستقل بوده ودرمواقع  برگزاري  مراسم  مزاحمتي  را براي بلوكهاي  همجوار ايجادننمايد .اين بنا مي تواند هم جواري با مكان  مديريت  مجموعه باشد .
1-4- پيش بيني  توقفگاه (پاركينگ )  براي واحدهاي مسكوني بر اساس ضوابط رايج  الزامي است و در صورت توافق با شهرداري تامين آن براي حداقل 30./.  واحدهاي مسكوني كافي خواهد بود . پاركينگ ها حتي الامكان  به صورت متمركز و درفضاي باز طراحي  گردند .
1-5 به ازا هر 70 تا 100 واحد مسكوني  ايجاد يك فضاي تجمع عمومي ( واحد همسايگي ) در مجموعه در نظر گرفته شود و براي كل مجموعه  ( تا 500 واحد )  يك فضاي باز مركزي  پيش بيني شود . در صورت  گسترده تر شدن مجموعه ، طراحي فضاهاي عمومي در مقياس مناسب الزامي است. در طراحي اينگونه  فضاهاي باز عمومي سلسله  مراتب فضايي  رعايت گردد .داراي ديد ، منظر ، چشم انداز ، سايه و ... مناسب بوده واز جانبه  و مطلوبيت لازم براي وقوع تجمع هاي همسايگي  برخوردار باشند .
1-6- ايجاد حداقل يك فضا براي بازي  بچه ها با وسعت مناسب ( متناسب  با تعداد واحدهاي مسكوني ) ضروري است .موقعيت  استقرار اين فضا بايد به گونه اي باشد كه از ايمني كافي برخوردار بوده و نيز امكان نظارت والدين بر روي آن وجود داشته باشد .
1-7-از ايجاد فضاهاي خلوت و دنج  حتي المقدور خودداري گردد و سعي شود نظارت اجتماعي ازطريق ساكنين درتمامي مناطق و فضاهاي  عمومي مجتمع وجود داشته باشد .
ورودي به مجموعه بايد قابل كنترل بوده و در صورتيكه  فاصله  دورترين  دسترسي  پياده به ورودي كمتر از 250 متر باشد ، تنها از يك ورودي استفاده گردد . همچنين  پيش بيني يك ورودي اضطراري  به منظور  استفاده ازآن جهت رفت و آمد ساكنين ماشين هاي امداد رساني  در مواقع  اضطراري  و نيز  هنگام  بسته بودن ورودي اصلي ضروري است .
در طراحي مجموعه و معابر آن استقلال  مسيرهاي پياده و سواره از يكديگر الزامي  است .
فضاي بازي كودكان  در محلي  امن و دور از مسيرهاي سواره طراحي گردد .
3- اقليم
3-1 تابش  آفتاب و اتلاف حرارت
3-1-1 طراحي  مجموعه و نحوه قرار گيري  بلوكها با در نظر  گرفتن ضوابط خاص اقليم محل آن صورت پذيرد .
    در مناطق گرمسير حاشيه هاي  بنا كه در معرض عوامل مضر جوي قرار دارند با گياهان  هميشه سبز پوشانده شود .
3-1-5حداكثر وحداقل سطوح خارجي ساختمان با توجه به شرايط محيطي تعيين و در طرح بلوكها لحاظ  گردد .  (در مناطق گرم و سرد حداقل سطوح خارجي و در مناطق معتدل و مرطوب حداكثر سطح  خارجي با روزنه هاي مناسب پيش بيني شود . )
  3-1-6 استفاده از عناصر و اجزا سايه انداز و ياپنجره هاي تو نشسته نسبت به بنا در اقليم هايي الزامي است .ضابطه فوق به منظور كاهش تابش  آفتاب به بدنه هاي  ساختمان  و ايجاد حداكثر سايه  در داخل بنا در ايام گرم سال مي باشد .
3-1-7 تعداد طبقات هر بلوك حداقل 2 و حداكثر طبقه باشد.
3-1-8 احداث هر گونه پيش آمدگي به منظور سايبان آزاد است مشروط بر اينكه ارتفاع  زير آن از 5/3 متر كمتر نباشد .
3-2- باران باد و جريان هوا
3-2-1  ساختمان بايد در برابر باران محافظت  شود و با توجه به اقليم ، نوع  بام و ميزان پيش آمدگي  آن مشخص و تعيين گردد . سيستم مناسب  جهت  دفع آب باران  و جمع آوري  آبهاي سطحي  پيش بيني گردد .
3-2-2 استفاده از پيلوت در گروههاي اقليمي (يزد ) و (كاشان ) (دزفول )  ممنوع و براي گروههاي  اقليمي  (بندر عباس )  و (گنبد كاووس ) در صورت  وجود  توجيه  اقتصادي مجازاست .
3-2-3- توصيه مي گردد به منظور جريان يافتن هوا از ميان احجام ساختماني ، در گروههاي اقليمي  (رست ) و (گنبد گاوس  و ( بندر عباس ) بلوكها از چهارطرف و در گروههاي اقليمي (رشت ) و (گنبد گاووس ) جداره هاي  ساختمان  حداقل از سه سمت باز  باشند .
3-2-4  در گروه  اقليمي ( بندر عباس )  ديواره هاي  محوطه مشبك  باشند تا جريان هوا در داخل مجموعه ميسر گردد .
3-2-5  در گروه  اقليمي  (بندر عباس ) تامين جريان هواي شمالي – جنوبي براي بلوكها الزامي است .
3-2-6 در گروههاي  اقليمي  (رشت ) و (گنبد كاووس ) به منظور ايجاد كوران هوا در فضاهاي داخل ساختمان ، نقشه بلوكها به صورت خطي و در امتداد شرقي – غربي  طراحي گردند .
3-2-7 به منظور استفاده از باد مناسب و پرهيز از بادهاي مزاحم بايد بر اساس گروه اقليمي منطقه و باد غالب محل اقدام و راه حل مناسب ارائه  شود .
3-2-8 نماهاي رو به باد مزاحم به گونه اي در برابر باد محافظت شود .
3-2-9 فرم كالبدي  مناسبي  به منظور كاهش تاثير با پيش بيني شود و ساختمان  در جهت بادهاي مطلوب استقرار يابد و از بادهاي سرد و باران آور در گروههاي  اقليمي  1-1 (آبعلي ) ، 2-2(زنجان ) و 2-3- (رشت ) احتراز گردد . .
4- اشراف
4-1 اشراف بلوكها نسبت به يكديگر ، ميدان ديد ناظر  به داخل بناهاي مسكوني سايت و سطوح قابل رويت بناها از پنجره هاي بلوكهاي مقابل بايد به حداقل ممكن برسد .
4-2- به حداقل رساندن اشراف بدون حذف ديد و منظر مناسب واحدهاي مسكوني الزامي است و نبايستي به هيچ وجه امكان استفاده از تابش و نور طبيعي از واحدها سلب گردد .
4-3-  اشراف واحدها به محوطه بعنوان اشراف  تلقي  نمي گردد ولي اشراف ازمحوطه  به واحدها ممنوع است و بايد بدون از بين رفتن نور و تهويه امكان ديد از محوطه به درون واحدها منتفي گردد .
4-4 كمترين ارتفاع كف پنجره از سطح معبر 170 سانتي متر مي باشد .
4-5 مسير عبور پياده از كنار بلوكها با فاصله مناسب طراحي گردد و از ايجاد معبر پياده در جلوي پنجره  واحدهاي مسكوني پرهيز شود .
4-6 نحوه استقرار بلوكها نسبت به يكديگر ، با رعايت مسائل اقليمي به گونه اي باشد كه زاويه ديد از دو بلوك مقابل يكديگر به طور مستقيم نباشد .
4-7 حل اشراف بلوكهاي بايستي به گونه اي صورت پذيرد كه فضاهاي بين بلوكها از پرسپكتيو و نمايي كورو دلگير برخوردار نگردند .
4-9- از ايجاد شكستگي هاي غير لازم در نما به بهانه حذف اشراف پرهيز گردد .
4-10 فاصله بلوكهاي مقابل يكديگر نبايد كمتر از 20 متر و در صورتيكه با زوايه بيشتر از 30 نسبت به هم مستقر باشند نبايد كمتر از 16 متر باشد .
 5- سيماي شهري
5-1- درسطوح خارجي بلوك ها هم بصورت منفرد و هم در تركيب با يكديگر ، لازم است ضمن پرهيز از هر گونه شلوغي و هيجان زائد از ايجاد سطوح  و جداره هاي ساده و يكنواخت نيز جلوگيري شود و در كل  مجموعه از تركيب حجمي مناسب و متنوعي برخوردار باشد .
5-2- با استفاده از تركيب مناسب مصالح نما و يا بكارگيري رنگهاي متعادل و معمول سيمائي مطلوب و هماهنگ با اطراف و موقعيت محلي و جغرافيائي براي مجتمع طراحي گردد .
5-3- استفاده مناسب و حداكثر از ديد و منظر موجود در اطراف مجموعه الزامي است .
5-4 از تكرار زياد يك مدول يا ريتم در نما حتي درصورت تناسب و زيبايي آن به صورت منفرد ، خودداري گردد . سعي شود حداقل ، در طول هر 50 متر نما ، مدول و يا ريتم تكراران تغيير نمايد .
5-5  خط آسمان مجموعه نبايد در طول بيش از 50 متر بدون شكستگي در ارتفاع ادامه يابد .سعي شود با استفاده  از تغيير در ارتفاع ساختمانها و ساير تمهيدات از ايجاد خط آسمان يكنواخت پرهيز گردد .
5-6 به منظور طرح فضاهايي زيبا و دلنشين  و كارآمد لازم است به تركيب سطوح پر و خالي پرداخته شود .
5-7 لازم است تو رفتگي ها و بيرون زدگيهاي نماي خارجي و تركيب بلوكها به گونه اي باشد كه ضمن رعايت مسائل اقليمي مجموعه اي زيبا ، همگن ، متعادل و دلنشين را در پرسپكتيوهاي مختلف شهري پديد آورد 
5-9- پيش بيني نصب هر گونه كانال كولر ، كولر بخاري  و نظاير آن بر نماي ساختمان بدون داشتن پوشش مناسب خارجي ممنوع است .
7- انطباق با شكل و فرم بستر
7-1 طرح مجموعه بايد منطبق پرتو پوگرافي بستر بوده و از نظر هزينه هاي تسطيح و خاكبرداري و ويژگيهاي مورد انتظار ، كاملا اقتصادي ترين طرح باشد .
7-2- لازم است شكل مجموعه و جانمايي بلوكها با ابعاد زمين كاملا هماهنگي داشته باشد و بعد سوم مجموعه را شلوغ و مغشوش جلوه ندهد .
7-3 دسترسي هاي داخل مجموعه با توجه به شكل و فرم بستر صورت پذيرد به گونه اي كه دسترسي  به تمام بلوكها تقريبا يكسان و مناسب تعريف گردد . 
7-4  بافت  مجموعه  نبايد در تعارض  و تقابل  با بافت  پيرامون خود باشد و مي بايست ضمن انطباق با آن ويژگيهاي مناسب شهري بافت پيرامون  را تقويت نمايد .
7-5 جمع آوري و دفع آبهاي سطحي در انطباق  كامل با ويژگيهاي  زمين و از طريق شبكه جمع آوري آبهاي سطحي مورد توجه قرار گيرد و در نحوه طراحي و استفاده  از مصالح  كف سازي و ... تلاش شود تا هزينه ها به حداقل ممكن  رسيده  و نگهداري  آن نيز سهل و آسان  باشد .
7-6 عوارض  زمين و محدوديتها و حريم هاي احتمالي آن بايد در طرح ديده  شود و راه حل اساسي و قابل اجرا براي آن پيشنهاد گردد و تلاش شود تا استفاده مثبت و مناسبي از اين عوارض صورت پذيرد .
7-7 توجه به جنس خاك هنگام جانمايي  فضاها و كاربريها الزامي است .
8 ويژگيهاي فرهنگي
8-1- توجه به ويژگيهاي فرهنگي محل و تداوم و حفظ آن در مجتمع هاي .  
8-3  سيماي خارجي  مجموعه  بايد به ويژگيهاي  فرهنگي منطقه همسو بوده و در اين راستا داراي رشد و پويايي  باشد
و.......