دانلود,بررسی پاورپوینت حريق در ساختمان,pptx
 
بخشی از مطلب 
 
2-    قدرت حريق و مقاومت ساختمان در برابر آتش سوزي
2-1   كليات
حريق آتشي است ناخواسته و از اختيار خارج شده و معمولاً داراي گازهاي سمي و دودهاي خطرناك است. بدون قصد به وجود مي آيد و در برابر آن احتياطها و كوششهاي ممانعت، محافظت و مبارزه به كار گرفته مي شود. تهديدات و خطرناك حريق در تمام موارد لزوماً تابع حجم آتش و شعله ها نيتس. يك حريق كوچك ممكن است از يك آتش سوزي بزرگ تلفات يا خسارات بيشتري به بار آورد. هر چه قدرت حريق و خطرات آن بيشتر باشد لازم است كوششهاي حفاظتي و تهاجمي حساب شده تر و دقيق تري در مقابل آن به كار گرفته شود.
مقاومت ساختمان در برابر آتش سوزي به جنس، چگونگي تركيب و رفتار مصالح مورد مصرف و نيز حريق بستگي دارد. هر عضو از اعضاي ساختمان بر اين مبنا ارزيابي مي شود كه تا چه حد و چند ساعت مي تواند در برابر آتش مقاومت كند معني مقاومت حفظ مي كند. يا چه مدت مي تواند اتش و خطرات آن را محدود كند و در بعضي موارد نيز تركيب از اين هر دو مورد نظر مي باشد.
سابقه مقاومت يابي و آزمايش ساختمان در برابر حريق به سالها قبل از 1918 باز مي گردد. در اوايل دهه 1890، براي شناسايي مقاومت اجزاي ساختمان در برابر حريق، در بسياري از كشورها آزمايشهايي به طور پراكنده و به روشهاي گوناگون صورت گرفت. در سال 1903 يك كنگره بين المللي تحت نظارت يك كميته انگليسي مقرراتي تدوين و توصيه كرد كه به كمك آن براي اولين بار شيوه هاي متعدد آزمايش به صورت استاندارد درآمد. اين استاندارد قديمي و در اصل انگليسي، روشهاي آزمايش براي كفها، سقفها و مصالح مورد استفاده در ساختمان را معرفي كرده و تقسيم كننده هاي داخلي و نرها را شناسايي نمود. بر اين اساس اجزا و مصالح مورد مصرف در ساختمان از نظر مقاومت به سه گروه اصلي كاملاً مقاوم نيمه مقاوم و داراي مقاومت موقت دسته بندي مي شدند. براي مثال، حد مقاومت موقت در مورد سقفها و يا كفها موقعي به دست مي آيد كه مسقف در حرارت 815 درجه سانتيگراد بدون داشتن بار اضافي بتواند براي مدت يك ساعت مقامت كند و اگر با باري برابر 820  كيلو گرم بر متر مربع در حرارت 980 درجه سانتيگراد دو ساعت دوام مي آورد در گروه نيمه مقاوم بود. براي قرار گرفتن در گروه كاملاً مقاوم شرايط سخت تري وجود داشت و آن اينكه با باري برابر 1365 كيوگرم بر متر مربع در حرارت 980 درجه سانتيگراد بتواند چهار ساعت ايستادگي كند. در اين استاندارد، براي درها، ديوارها و تيغه هاي داخلي نيز به همان صورت ضوابطي تعيين شده بود. مدت آزمايش و درجه حرارت مطابق مطابق همان ارقامي بود كه در مورد سقفها و كفها به كار مي رفت ولي طبيعتاً به كار بردن بار اضافي در مورد آنها لزومي نداشت. اجزاي مزبور مي بايست به عنوان يك حايل در برابر آتش دوام مي آورند.
اما در استاندارد بالا و حتي آنهايي كه پس از آن تنظيم شد. هيچ گاه در انجام آزمايش شدت افروختن آتش و ايجاد حرارت و به اصطلاح توجه به ارزيابي تغييرات درجه حرارت نسبت به زمان يا نرخ آتش مطرح نبود. آتش غالباً به وسيله سوزاندن مقداري چوب توليد مي شد و شناختي هم نسبت به خصوصيات حريق وجود نداشت.
در دهه 1920، براي جلوگيري از بروز آتش سوزيهايي كه به طور مرتب در اماكن توليدي و تجاري به وقوع  مي پيوست و تلفات و خسارات بسيار برجا مي گذاشت، پيشنهاد شد كه بر اساس اجناس و مواد سوختني موجود در هر ساختمان، مقررات و ضوابطي به عنوان دوام و مقاومت در برابر حريق، تعيين و اعمال شود، به اين معني كه هر چه بار حريق( مقدار مواد سوختني موجود در ساختمان نسبت به سطح زير بنا) بيشتر باشد، اعضاي ساختمان بايد دوام و مقاومت بيشتري در برابر حريق داشته باشند، البته در آن زمان براي مقايسه، ارزيابي و تشخيص مواد سوختني و مقدار بار حريق معيار و ضابطه اي وجود نداشت.
2-3-1-عوامل به وجود آورنده آتش و راههاي مختلف خاموش كردن و جلوگيري از آتش سوزي
آتش از تركيب سريع اكسيژن با اجسام، مايعات و گازهاي سوختني در درجه حرارتي خاص كه درجه اشتعال ناميده مي شود، به وجود مي آيد. پس از اشتعال عمل سوختن يا احتراق ( كه خود توليد حرارت مي كند) ادامه مي يابد تا جسم تماماً سوخته شود. به بيان ديگر مي توان گفت كه اجسام و مايعات در اثر حرارت به گاز تبديل شده و گازهاي گداخته در اثر تركيب با اكسيژن توليد شعله مي كنند.
اگر از تركيب اكسيژن و مواد سوختني ( كه سوخت ناميده مي شود) جلوگيري كنيم و يا اگر درجه حرارت سوخت را در سطحي پايين تر از درجه اشتعال حفظ كنيم، آتشي به وجود نخواهد آمد و نيز اگر در حالت احتراق به طريقي از فعل و انفعالهاي زنجيره اي خودكار احتراق ممانعت كنيم، آتش خاموش خواهد شد. پس به طور كلي با روشهايي كه در زير بدان اشاره مي شود، مي توان از ادامه آتش سوزي جلوگيري كرد.
كنترل اكسيژن- اگر گاز غير فعالي جايگزين اكسيژن شود و يا اگر بين اكسيژن و اتش مانعي ايجاد شود، آتش از بين خواهد رفت. به كار بردن برخي گازهاي خاموش كننده( مانند گاز كربنيك) كف و بعضي مواد شيميايي بر اساس اين روش متداول شده است.
كنترل سوخت- با نظارت بر مشخصات سوخت، مثلاً جداسازي يا دور از هم و در درجه حرارت پايين نگاه داشتن مواد و در صورت لزوم انتقال آنها، مي توان از ادامه آتش سوزي جلوگيري كرد. دقت در نحوه استفاده از مواد سوختني در ساختمان، خيس كردن مواد سوختني به كمك آب( قبل از اشتعال و تغيير دادن مشخصات فيزيكي اجسام از جمله روشها ي معمول مي باشد.
كنترل حرارت- به كمك آب و يا خاموش كننده هاي سرمازا( مثلا كپسولهاي محتوي اسيد و باز)مي توان سوخت را سرد نمود و از به وجود آمدن گازهاي قابل اشتعال جلوگيري كرد. تركيب بعضي گازها با اكسيژن موجود در هوا و برخي واكنشهاي شيميايي نيز مي تواند جذب حرارت و توليد برودت كند.
ايجاد فعل و انفعالهاي زنجيره اي بازدارنده- با به كار بردن انواع مواد بازدارنده مانند هالون مي توان اتمها و ملكولهاي سوخت و هالون را با اكسيژن موجود در محيط تركيب كرد و تا زماني كه تمام اكسيژن موجود فعال مصرف نشده، يا سوخت انتقال و تغيير نيافته و يا حرارت هنوز تا درجه لازم پايين نيامده است، عمل را ادامه داد. 
2-3-2- عملكرد آتش در يك فضاي محدود
آتش، در اثر عمل انتقال حرارت معمولاً با حركتي عمودي به طرف بالا رانده مي شود و با رسيدن به سقف ساختمان به صورت افقي توسعه مي يابد. آتش ضمن توليد حرارت و دود، مقدار زيادي گاز نيز آزاد مي كند اگر دود و گازها محبوس باشند به شكل قارچ مانندي تمام فضاي اطاق را پر مي كنند. درجه حرارت بر روي ساقه قارچ و نزديك به شعله هاي به سرعت زياد مي شود و از 650 تا 1000 درجه سانتيگراد افزايش مي يابدو در بقيه قسمتها، افزايش حرارت تدريجي است و ممكن است تا مدت كوتاهي افراد را تهديد نكند اما اگر عمل تخليه گاز انجام نگيرد، احتمالاً اشخاص ساكن در اطاق به دليل مسموميت ناشي از گاز موفق به فرار نخواهد شد. بايد توجه داشت كه بيشترين تلفات جاني حريق هميشه به سبب وجود دود و گازهاي سمي اتفاق مي افتد.
 
قسمت بالاي ديوارها، سقف و همچنين گازهايي كه به شكل قارچ تمام قسمت زير سقف را پر كرده اند همگي به سرعت داغ شده، توليد انرژي تشعشعي كرده و مواد مشتعل نشده در پايين و روي كف را سريعاً گرم مي كنند. هر قدر فاصله سقف با آتش كمتر باشد، مقدار انرژي تشعشعي توليد شده بيشتر خواهد بود. واضح است كه اگر در نازك كاري سقف و ديوارها مصالح و مواد سوختني به كار رفته باشد، مراحلي كه گفته شد با سرعت و شدت بيشتري طي خواهد شد.
2-3-3- كنترل هوا و مقدار بار سوخت
كنترل هوا و مقدار بار سوخت در واقع عبارت است از در اختيار گرفتن دو عامل به وجود آورنده آتش و اين كار در جلوگيري از ازدياد حجم حريق در يك فضاي بسته و محدود اهميت ويژه اي دارد مقدار بار سوخت در انواع ساختمانها يكسان نبوده و مقدار و چگونگي پخش آن نيز در موارد و مواقع مختلف متفاوت است. اين تفاوتها به تناسب، تصميمگيري و تعيين مقررات محافظت در برابر حريق را بر اساس مقدار بار سوخت و شكل تهويه مشكل خواهد كرد. براي تعيين مقررات محافظت در برابر حريق هميشه بايد فرض بر اين باشد كه كنترل هوا و تهويه به بدترين شكل و مقدار بار سوخت در بدترين حالت و مخربترين وضع خواهد بود.
كنترل سوخت- در مواردي كه جريان هوا و تهويه زياد و مقدار بار سوخت نسبتاً كم باشد- مانند ساختمانهايي كه پنجره هايي وسيع دارند و بار حريق در آنها به دليل نوع تصرف ناچيز است- آتش به وسيله سطحي از سوخت كه در زير شعله قرار گرفته است كنترل مي شود. حريقهايي كه به اين نحو كنترل مي شوند زماني كوتاه داشته و درجه حرارت هوا در داخل محيط به سبب وجود ارتباط با فضاي خنك خارج زياد بالا نخواهد رفت.
اگر ساختمان داراي طبقات متعدد بوده و ارتفاع سقفهاي آن كوتاه باشد، شعله احتمالاً از پنجره ها و بازشوهاي  خارجي به طبقات بالايي نيز سرايت خواهد كرد. اما اگر سقفها  با ارتفاعي بلند و مشخصاتي مناسب طراحي شوند، به راحتي مي توان شعله را در فضاي زير سقف مهار نمود.
 2-3-4- كنترل حرارت و تحمل انسان در مقابل گرما
پذيرش حرارت توليد شده از حريق براي آدمي دشوار است. اشخاص ساكن در بنا فقط مدت كوتاهي مي توانند حرارت حاصل از حريق را تحمل كنند. وجود بخار آب در هوا تحمل حرارت را سخت تر مي كند. وقتي درجه حرارت محيط به 150 درجه سانتيگراد مي رسد( مثلاً در فاصله سه متري از شعله) تحمل آن فقط براي مدتي كمتر از پنج دقيقه، آن هم در هواي خشك، امكانپذير است. هر چه رطوبت بيشتر باشد به همان نسبت مقدار تحمل انسان نيز كمتر است.
كنترل درجه حرارت محيط بايد به كمك تهويه انجام گيرد و قبل از خروج اشخاص از ساختمان نبايد براي پايين آوردن درجه حرارت بر روي آتش آب پاشيد. تصور حرارت توليد شده از حريق براي اكثر مردم خيلي وحشتناك است در حالي كه حرارت آخرين عاملي است كه باعث مرگ مي شود و معمولاً اشخاص قبل از تأثير حرارت هلاك مي شوند.
2-3-5 راههاي انتقال حرارت
حرارت مي تواند از نقطه اي به نقطه ديگر انتقال يافته و باعث سرايت حريق شود. انتقال حرارت به راههاي مختلف صورت مي گيرد و در هر انتقال بخشي از آن تحليل مي رود. اين راهها عبارتند از جابه جايي، هدايت و تشعشع، كه در زير شرح داده مي شود.
جابجايي- در اثر جابجا شدن هوا از نقطه اي به نقطه ديگر، حرارت نيز با آن انتقال مي يابد. طي مدت احتراق، هواي اطراف شعله ها به سرعت گرم و منبسط مي شود و در عين حال كه در اثر سبكي به بالا صعود مي كند در جهات افقي نيز شروع به حرت نموده با فشار به درها و پنجره ها درچه هاي كانالهاي تأسيساتي و از هر مفرد دگيري كه بتواند به خارج نفوذ مي كند.
هدايت- هدايت نوعي انتقال حرارت است كه از ميان جرم اجسام صورت مي گيرد. در طول مدت حريق، حرارت به وسيله تيرهاي فلزي، لوله هاي فولادي برق و سيمها، كانالهاي فلزي و غيره كه همگي به خوبي رساناي حرارت هستند، از محلي به محل ديگر انتقال مي يابد. مصالحي مانند چوب، پشم شيشه و نظايرآن كه رساناهاي ضعيفي هستند، مي توانند از انتقال حرارت جلوگيري كنند.
تشعشع- تشعشع نوعي انتقال حرارت است كه به وسيله امواج الكترومغناطيسي انجامم مي گيرد. سطحي كه به هنگام حريق داغ شده اند با توليد انرژي  تشعشعي مي توانند ديگر مصالح قابل اشتعال را در فاصله هاي قابل توجهي مشتعل سازند. مقدار اين انرژي زماني كه منبع تشعشع داغتر شود، به سرعت افزايش خواهد يافت.
در انتقال حرارت به طريق جابه جايي و هدايت، جهت حركت انرژي حرارتي هميشه از كانون حرارت به طرف نقاطي است كه درجه حرارت كمتري دارند. در انتقال به طريق تشعشع، اختلاف درجه حرارت موجود بين دو نقطه تأثيري در نحوه انتقال نخواهد داشت. يك منبع تشعشع مي تواند انرژي حرارتي را به سمت محيطي گرمتر از خود نيز انتقال دهد. و البته، همواره مقداري انرژي تشعشعي به هميت ترتيب دريافت مي كند. هرچه منبع تشعشع دورتر و هواي محيط ناصافتر باشد، مقدار انرژي انتقال يافته كمتر خواهد بود.