بخشی از مطلب
یکی از بناهای قدیمی و ارزشمند تهران قدیم است باغ نگارستان از باغ‌های قدیمی تهران است این بنا چه از نظر تاریخچه، معماری و هنر به کار رفته در ساخت آن و چه از نظر موقعیت کنونی و آثاری که در موزه‌های آن به نمایش در آمده است، دارای اهمیت بسیار زیادی است كه در 1222 ق‌، به دستور فتح‌علی‌شاه به شكل هشت گوش با شاه‌نشین‌هایی به سبك دوره زندیه ساخته و به گچ بری‌های زیبایی مزین شده است‌. این باغ از غرب تا خیابان صفی‌علی‌شاه و از شرق تا دروازه دولت امتداد داشت و درب بزرگ آن به میدان بهارستان فعلی باز می‌شد. در این باغ‌، دو عمارت با نام‌های قلمدان و دل گشا به دستور فتح‌علی‌شاه و به دست هنرمندان عصر قاجار ساخته شده بود. اتاق‌هایی با درهای چوبی و دو تالار بزرگ در طرفین ساختمان مركزی این باغ وجود دارد. این باغ دارای 64 اتاق‌، چهار تالار، كتاب‌خانه با چهار سالن و 600 متر زیربنا است‌. تالارها با آینه كاری‌، نقوش طلایی‌، فرش‌های گران‌بها و چلچراغ‌های با ارزش مزین شده و تابلوهای آن به دست هنرمندانی چون میرزا جانی نقاش‌، میرزا بابا نقاش و عبدالله‌خان نقاش‌باشی كشیده شده است‌. 
در 1307 ش‌، دكتر عیسی صدیق‌، وزیر معارف وقت‌، با تعدادی از فارغ التحصیلان آن زمان كه در فرانسه تحصیل كرده بودند، تصمیم گرفتند تا یك دانش‌سرای عالی هم‌چون مدارس فرانسه تأسیس كنند. برای تبدیل عمارت به دانش‌سرا، از معمار و مهندس مهاجر روس‌، الكسی ماركف‌، كمك گرفته شد. سپس با رعایت اصول معماری ایرانی‌، نقشه تبدیل عمارت به دانش‌سرا تهیه گردید. باغ نگارستان نیز به دست سید علی اكبر باغبان طراحی شد. این باغ در واقع اولین مركز آكادمیك كشور است كه به عنوان دارالمعلمین عالی برای پسران و دارالمعلمات برای دختران تأسیس شد. 
در زمان سلطنت مظفرالدین شاه (1318 ق‌)، مدرسه فلاحت (كشاورزی‌) و در 1329، مدرسه صنایع مستظرفه (هنرهای زیبا) به ریاست محمد غفاری (كمال الملك‌) در عمارت جنوبی و هم‌چنین‌، مدرسه علمیه در عمارت شمالی به وجود آمد. سپس دو آپارتمان در شمال نگارستان برای سكونت معلمان فرانسوی و در قسمتی دیگر، یك ساختمان سه طبقه برای شاگردان تأسیس كردند. در 1315 ش‌، كتاب‌خانه باغ ساخته شد كه معاونت آن را پروین اعتصامی به عهده داشت‌. در 1335، مؤسسه لغت نامه دهخدا، كلاس‌های زبان‌های خارجی‌، جغرافیا و كلاس‌های عمومی دانشكده ادبیات دایر شد و در 1337 نیز مؤسسه تحقیقات اجتماعی در این مكان آغاز به كار كرد. از 1341 تا 1370، دانشكده علوم اجتماعی در این محل دایر بود و پس از انتقال آن‌، زمانی كه در 1371 قصد واگذاری و تخریب آن را داشتند، دكتر روح الامینی مقاله‌ای با عنوان <حسب حال‌> در روزنامه اطلاعات نوشت و به واگذاری و تخریب آن اعتراض كرد. این محل نزدیك به دو سال مخروبه بود تا این كه در آبان 1374 دكتر حبیبی‌، معادل اول رئیس‌جمهور وقت‌، از این مكان دیدن و یكی از كارشناسان میراث فرهنگی به نام مهندس دانشور را برای تهیه نقشه و بازسازی باغ معرفی كرد. او نیز با هماهنگی دانشگاه‌، نقشه اولیه را به دست آورد و تغییرات انجام شده را اصلاح كرد. 
از جمله افراد شاخصی كه در دارالمعلمین تحصیل كرده و در فرهنگ ما نقش مهم و بسزایی داشته‌اند، می‌توان به استاد شهید آیت‌الله مطهری‌، آیت الله طالقانی‌، پروین اعتصامی (كتاب‌دار باغ نگارستان‌) و دكتر حسن حبیبی‌، معاون اول رئیس جمهوری‌، اشاره كرد. دكتر محمود حسابی نیز از محصلان و مدرسان این مكان به شمار میآید و گفته‌اند كه بعدها برای تدریس درس فیزیك به دانشجویان‌، اولین دستگاه هواشناسی را در این محل نصب كرد. هم‌چنین‌، دكتر محمد حسن گنجی‌، بنیان گذار هواشناسی و جغرافیا، دكتر محمود روح الامینی‌،
كاظم عصار، بدیع‌الزمان فروزان فر، دكتر محمد معین‌، دكتر قریب و... نیز دانش آموختگان و مدرسان این مؤسسه بوده‌اند. 
در مقابل درب ورودی ساختمان مركزی‌، از شمال‌، مجسمه شاعر حماسه‌سرای ایران‌، فردوسی‌، مشاهده می‌شود كه در 1315، توسط دانشجویان ایرانی كه در اروپا تحصیل می‌كردند ساخته و به این مكان منتقل شده است‌. این مكان از قدیم به گل گشت فردوسی نیز معروف بوده است.
 
و.....