گنبد از عناصر شاخص معماری مساجد٬ مقابر و گاه عمارتهای باشکوه بوده است.گنبد دوپوش گنبدی است که دارای يک گنبد درونی و يک گنبد بيرونی است مانند گنبد مسجد امام اصفهان.
دو پوش بودن گنبد موجب می شود در گنبد داخلی ابعاد انسانی فضای گنبد خانه رعايت شود (ارتفاع بسيار زياد ممکن است مناسب نباشد)وگنبد بيرونی بتواند به اندازه دلخواه ارتفاع گرفته و تبديل به يک عنصر شاخص بيرونی شود.
 
فهرست مطالب
 
    روند تکامل گنبد
    نمونه مقطع گنبد
    تقسیم بندی گنبد از نظر فرم و روش ساخت
    پیشینه تاریخی گنبد
    نحوه اجرا گنبد
    گنبد های نار
    گنبد دو پوسته
    دلایل دو پوسته سازی گنبد
    گنبدهای رک
    دلایل اجرای گنبد رک در کرانه دریای خزر
    مصالح گنبد رک
    گنبدهای اورچین
    معروف ترین گنبد اورچین
    گنبد اورچین مقبره دانیال نبی در شوش در استان خوزستان
    دیگر ابنیه دارای گنبد اورچین
    طرز چیدن مصالح گنبد
    نمونه گنبد دو پوش پیوسته
    نمونه گنبد نار(پیازی)گنبد سلطانیه زنجان
 
 
بخشی از مطلب
-بررسي تاريخي انواع گنبدها در روند احداث گنبدها از نمونه هاي ابتدايي آن كه به آتشكده نياسر كاشان كه متعلق به اواخر دوره اشكاني يا اوايل دوره ساساني است تا زمان حاضر مي توان گنبدها را از نظر فرمي و روش ساخت آن به شش دسته تقسیم کرد :
 
    گنبدهاي يك پوسته خاگي
     گنبدهاي دو پوسته پيوسته
     گنبدهاي تركين با باريكه طاق
     گنبدهاي گسسته رگ
     گنبدهاي گسسته با پوشش بيروني نار
     گنبدهاي سه پوسته
 
-گنبد نار ، رايج ترين نوع گنبد در ايران است.فرم اين نوع گنبد، كروي است و پوشش اصلي سقف اكثر مساجد مهم ايران نظير مسجد جمعه، مسجد امام و مسجد الله وردي خان در اصفهان و مسجد جامع يزد و مسجد و مدرسه آقا در كاشان مي باشد.
 
-در گنبد هاي دوپوسته ، در واقع دو گنبد بر روي هم اجرا شده است.پوسته زيرين معمولاً باربر و پوسته رويين جهت نماسازي و همچنين مقابله با عوامل جوي است.
 
-يكي از دلايل دو پوسته زدن گنبد، به لحاظ توجه به مقياس ساختمان و مقياس شهر است؛ از آنجاييكه گنبد هاي بزرگ و بلند، نشانه اهميت ساختمان مي باشند و همچنين اين گنبد ها بايد با مقياس شهر تطبيق كنند و ترجيحاً از قسمت هاي مختلف شهر ديده شوند، لذا سعي مي شود كه گنبد فوقاني را بلند و مرتفع احداث كنند؛ ولي براي اينكه مقياس تالار زير گنبد زياد ناهمگون نباشد و مانند تونلي عمودي به نظر نيايد، پوسته زيرين در ارتفاع كمتري اجرا مي شود
 
-نوع دوم گنبد ها، گنبد رك است كه به صورت هرمي و يا مخروطي است و غالباً بر روي يك پايه استوانه اي و يا منشوري قرار مي گيرد.
 
-گنبد اورچين شبيه گنبد رك، مخروطي است ولي روي آن پلكاني مي باشد.معروفترين اين نوع گنبد، متعلق به مقبره دانيال نبي در شوش است .
 
-گنبدهای پیش از اسلام و همچنین گنبدهایی مانند ، گنبد سلطانیه و شیخ لطف الله و گنبد خاگی جامع اصفهان دو پوش پیوسته است.  و....