پاورپوینت بررسی تقسيمات اقليمي و تيپولوژي معماري اقلیمی ایران
 
بخشی از مطلب
با توجه به شكل‌گيري و تركيب معماري بومي مناطق مختلف ايران در‌مي‌يابيم كه ويژگي‌هاي متفاوت هر يك از اين اقليم‌ها، تاثير فراواني در شكل‌گيري شهرها و تركيب معماري اين مناطق داشته‌اند. بنابراين تعيين دقيق حوزه‌هاي اقليمي در سطح كشور ودستيابي به مشخصات اقليمي مناطق مختلف، در ارائه‌ي طرح‌هاي مناسب و هماهنگ با اقليم هر منطقه اهميت فراواني دارد.
به منظور بررسي و مطالعه‌ي چگونگي معماري بومي مناطق مختلف ايران مي‌توان به منابع متعدد موجود در اين زمينه مراجعه كرد. ولي در اين قسمت به منظور تاكيد بر اهميت و نشان دادن رابطه‌ي بين اقليم و معماري هر منطقه همچنين تفاوتي كه تغيير شرايط اقليمي در معماري بومي مناطق مختلف ايجاد كرده و سرانجام تعيين تيپولوژي معماري ايران براي ساختمانهاي معمولي (مسكوني) و حداكثر استفاده از ويژگي هاي اقليمي براي به حداقل رساندن ميزان استفاده ازسيستم‌هاي مكانيكي در كنترل فضاهاي داخلي ساختمان، به شرح چند نمونه و ذكر ويژگي‌هاي معماري بومي در چهار منطقه اقليمي ياد شده مي‌پردازيم. اين نمونه‌ها كه به طور طبيعي و تا حد زيادي مشكلات حاد آب وهوايي را برطرف كرده‌اند راه حل‌هايي هستند كه ساكنين نواحي مختلف كشور در طول قرون متمادي به دست آورده اند. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه چون مرزهاي اقليمي رابطه‌اي با مرزهاي سياسي ندارند وويژگي آب وهواي يكسان مسائل مشابهي را مطرح مي‌كند راه‌حل‌هايي كه ساكنين مناطق اقليمي مشابه در سطح جهان به آنها دست يافته اند حداقل از نظر معني يكسان است.
ويژگي‌هاي معماري بومي مناطق معتدل و مرطوب
معماري بومي اين مناطق كه بيشتر كرانه‌هاي درياي خزر و دامنه‌هاي شمالي كوه‌هاي البرز را شامل مي شود به طور كلي داراي ويژگي‌هاي زير است:
1)‌در نواحي بسيار مرطوب كرانه‌هاي نزديك به دريا براي حفاظت ساختمان از رطوبت بيش از حد زمين، خانه ها بر روي پايه هاي چوبي ساخته شده اند، ولي در دامنه هاي كوه ها كه رطوبت كمتر است، معمولاً خانه ها بر روي پايه هايي از سنگ و گل و در پاره اي از موارد بر روي گربه روها بنا شده اند. 
2)‌براي حفاظت اتاق ها از باران، ايوانك هاي عريض و سرپوشيده اي در اطراف اتاق‌ها ساخته‌اند. اين فضاها، در بسيار از ماه‌هاي سال براي كار و استراحت ودر پاره‌اي موارد براي نگهداري محصولات كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
3)‌بيشتر ساختمان‌ها با مصالحي با حداقل ظرفيت حرارتي بنا شده‌اند و در صورت استفاده از مصالح ساختماني سنگين، ‌ضخامت آنها در حداقل ميزان ممكن حفظ شده است .(در اين مناطق بهتر است از مصالح ساختماني سبك استفاده شود. چون همانگونكه در فصل سوم به تفصيل توضيح داده شد زماني كه نوسان دماي روزانه‌ي هوا كم است ذخيره حرارت هيچ اهميتي ندارد. و علاوه بر اين مصالح ساختماني سنگين تا حدود زيادي تاثير تهويه و كوران را كه يكي از ضروريات در اين منطقه است كاهش مي دهند)
4)‌ در تمام ساختمان‌هاي اين مناطق، بدون استثنا از كوران وتهويه‌ي طبيعي استفاده مي‌شود. به طور كلي پلان‌ها گسترده و باز و فرم كالبدي آنها بيشتر شكل‌هاي هندسي، طويل و باريك است . به منظور حداكثر رساندن از وزش باد، در ايجاد تهويه طبيعي درداخل اتاق‌ها، جهت قرارگيري ساختمان‌ها با توجه به جهت وزش نسيم هاي دريا تعيين شده است . در نقاطي كه بادهاي شديد و طولاني مي وزد، قسمت هاي رو به باد ساختمان ها كاملا بسته است.
5) به منظور استفاده‌ي هرچه بيشتر از جريان هوا، همچنين به دليل فراواني آب و امكان دسترسي به آن در هر نقطه،‌ساختمان‌ها به صورت غير متمركز و پراكنده در مجموعه سازماندهي شده است .
6) به دليل بارندگي زياد در اين مناطق بام ها شيب دار استت و شيب بيشتر آنها تند است . (شكل هاي 4-4 تا 4-6)‌
ويژگي‌هاي معماري بومي مناطق گرم و خشك
ساكنين مناطق گرم وخشك براي غلبه بر مشكلات آب و هوايي اين نواحي،‌تدابير زير را انديشيده‌اند:
1)‌به طور كلي درا ين مناطق ساختمان ها با مصالحي از جمله خشت و گل كه ظرفيت حرارتي زيادي دارند بنا شده اند. در مناطقي كه شرايط آب  وهوايي بسيار حاد است با ساختن خانه ها در دل تپه ها يا زيرزمين، زمان تاخير را بي نهايت رسانده‌اند و بدين وسيله از شرايط حرارتي متعادل عمق زمين استفاده كرده اند.
2)‌پلان ساختمان‌ها تا حد امكان متراكم و فشرده است و تا حد ممكن تلاش شده سطح خارجي ساختمان نسبت به حجم آن كم باشد. اين تراكم و فشردگي پلان خانه‌ها، ميزان تبادل حرارت از طريق جداره‌هاي خارجي ساختمان را چه در تابستان و چه در زمستان به حداقل مي‌رساند و در نتيجه تا حد زيادي از نفوذ حرارت به داخل ساختمان در تابستان و اتلاف آن در زمستان جلوگيري مي كند. 
و.....